Những tác dụng mà con người đã biết đến của propolis

Propolis từ lâu đã được biết đến và ứng dụng vào nhiều lĩnh vực của đời sống. Tuy nhiên tại Việt Nam, propolis không được biết đến rộng rãi mặc dù nó cũng được sử dụng trong một số hoạt động của đời sống hàng ngày. Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu propolis là gì và những tác dụng mà con người đã biết đến của propolis là gì.

Propolis là gì?

Propolis (hay còn gọi là keo ong, bee glue) là một loại hợp chất phức tạp mà ong mật thu được trong quá trình đi lấy mật hoa kết hợp với nước bọt của chúng. Hỗn hợp mà ong thu được từ tự nhiên có thể gồm chồi non của các loại cây, nhựa cây và một số bộ phận khác của thực vật.

Từ 20 độ trở lên, propolis sẽ bắt đầu chảy thành dạng lỏng. Dưới 20 độ keo bắt đầu đông đặc thành dạng rắn rất giòn, dễ vỡ. Propolis có dải màu từ xanh lục đến nâu tùy thuộc vào loại nguyên liệu được sử dụng. Tuy nhiên hầu hết keo ong đều có màu nâu.

Thành phần hóa học của propolis là gì?

Các công trình nghiên cứu của nhiều nhà khoa học khắp thế giới đã chỉ ra rằng trong bee glue có tới hơn 300 loại hợp chất hóa học khác nhau. Nhiều nhất là nhóm polyphenol với các chất như axit phenolic, flavonoids, andehit phenolic, este. Nhóm chất này có tác dụng chống các gốc tự do dư thừa hình thành, hạn chế quá trình oxy hóa.

Bên cạnh đó còn có axit thơm, dầu dễ bay hơi, sáp và một số lượng nhỏ các khoáng chất quan trọng như sắt, kẽm, niken, magie, canxi,… Đặc biệt tùy theo khu vực địa lý mà còn có thêm octacosanol và axit 3,5-diprenyl-4 hydroxycinnamic như mẫu kheo từ Brazil, Trung Quốc,… Đến nay người ta vẫn đang tiếp tục nghiên cứu khám phá thêm về hợp chất propolis này.

Mục đích ong tạo ra propolis là gì?

Sau khi tìm hiểu propolis là gì, thành phần của propolis là gì chắc hẳn nhiều bạn đọc sẽ thắc mắc mục đích mà ong tạo ra keo propolis là gì? Chúng sử dụng keo ong như thế nào?

Ong dùng keo chủ yếu trong xây dựng tổ

Có thể nói ong là những kiến trúc sư tài ba, những thợ xây dựng bẩm sinh khi nhìn vào cấu trúc và khả năng chống chịu siêu tốt của tổ ong. Để tạo được một tác phẩm công phu và hoàn mỹ như vậy ong đã phải sử dụng hoặc tinh luyện nhiều nguyên vật liệu phức tạp, trong đó có propolis.

Propolis được sử dụng như một loại “vữa xây dựng” tự nhiên của riêng loài ong. Chúng dùng để làm chất kết dính xây tổ hoặc bịt những khe hở hoặc vết rách không mong muốn với kích thước nhỏ dưới 6mm. Với những khoảng trống to hơn ong sẽ sử dụng sáp để bịt lại.

Ngoài ra, keo ong cũng được sử dụng để làm tổ cho ong chúa trước khi đẻ. Nguyên nhân là vì keo ong có tác dụng kháng khuẩn, chống nấm mốc rất tốt. Sử dụng keo ong sẽ giúp ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập, sinh sôi, chống lại sự thối rữa và các tác nhân gây bệnh tới ấu trùng.

Tác dụng với đời sống con người của propolis là gì?

Propolis được sử dụng trong kỹ thuật ướp xác Ai Cập

Từ thời cổ xưa, con người đã biết đến và sử dụng loại keo ong này như một loại tiên dược. Những thầy thuốc nổi tiếng thời La Mã, Hy Lạp cổ đại như Aristoteles, Plinius đã thừa nhận dược tính từ keo ong. Chúng được sử dụng với vai trò là chất khử trùng trị thương và thuốc sát trùng, điều trị bệnh Abscess, hạ sốt. Trong bí quyết ướp xác của người Ai Cập cổ cũng có sử dụng keo ong. Từ thế kỷ 17 đến 20, keo ong đã là loại thuốc có mặt phổ biến khắp châu Âu.

Vậy còn ngày nay những công dụng được tìm thấy của propolis là gì? Hay nói cách khác là những cách thức mà con người dùng propolis là gì?

Với một loại dược liệu quý như vậy, con người đã khai thác và sử dụng keo ong vào điều chế nhiều loại thuốc, thực phẩm chức năng. Dưới đây là một số tác dụng của keo ong được dùng nhiều nhất.

Chống ung thư

Các bệnh nhân ung thư thường được khuyên sử dụng keo ong để ức chế các tế bào ung thư. Lý do là propolis chưa các chất như polysaccharides, axit hữu cơ, tecpen, flavonoid,… Các chất này giúp làm co cụm tế bào, ngăn chặn di căn, giảm tác dụng phụ từ xạ trị, hóa trị. Đồng thời góp phần tăng số lượng bạch cầu trong máu, nâng cao thể trạng.

Kháng sinh, chống viêm

Nhiều kết quả nghiên cứu đã chứng minh thấy propolis có hiệu quả tương đương phối hợp sử dụng 4 loại kháng sinh Neomycine, Tetracyline, Penicilline và Streptomycine. Vì vậy mà y học hiện đại coi đây là thuốc kháng sinh hoàn hảo nhất của thiên nhiên.

Khả năng chống viêm của propolis hơn nhiều loại kháng sinh mạnh

Bee glue cũng có khả năng thúc đẩy sản sinh cytokine chống viêm, thúc đẩy tế bào tái tạo mới. Do vậy mà khả năng chống cảm lạnh, cảm cúm và các bệnh viêm đường hô hấp như viêm họng, viêm mũi, viêm xoang,… rất cao.

An thần, bảo vệ tế bào thần kinh

Keo ong có tác dụng bảo vệ tế bào não và an thần. Sử dụng keo ong sẽ giúp não bộ bớt căng thẳng, mệt mỏi, giảm stress và tạo cảm giác thư giãn. Hợp chất này cũng có tác dụng phòng ngừa, giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa tế bào thần kinh, suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi.

Ngăn ngừa tác nhân bức xạ, phóng xạ, chiếu xạ

Flavonoids không chỉ hạn chế, ngăn ngừa ung  thư phát triển mà nó còn hạn chế tổn thương từ bức xạ, phóng xạ và chiếu xạ. Nó giúp ức chế phản ứng oxi hóa và tăng cường phục hồi hoặc thúc đẩy mô tế bào phát triển.

Ảnh hưởng bức xạ của các thiết bị điện tử bị hạn chế bởi keo ong

Ngoài những công dụng kể trên, keo ong còn được ứng dụng trong sản xuất mỹ phẩm như kem dưỡng da chống lão hóa, điều trị mụn,… Keo ong cũng thúc đẩy và bảo vệ hệ tiêu hoá, nội tạng, tim mạch và nâng cao miễn dịch cho cơ thể.

Propolis hay keo ong là một sản phẩm vô cùng giá mà loài ong đã tạo ra cho con người. Chúng góp phần giúp cho cuộc sống của chúng ta thêm khỏe mạnh và tiện ích hơn. Mong rằng bài viết propolis là gì, thành phần của propolis là gì và tác dụng của propolis là gì đã giúp bạn đọc có thêm những kiến thức bổ ích về chủ đề này.