Nước bẩn – Nguyên nhân của các căn bệnh nguy hiểm

Nước rất quan trọng đối với con người, con người không thể sống thiếu nước. Nhưng việc sử dụng nước bẩn, không đảm bảo vệ sinh cũng là nguyên nhân gây ra các bệnh cho con người, đặc biệt là các bệnh nguy hiểm như ung thư, sỏi thận, sỏi mật, bệnh đường ruột, dị ứng da, v.v.. Bài viết của nuocuongdiengiai.com sẽ giúp bạn điểm qua các căn bệnh thường thấy nếu thường xuyên sử dụng nước bẩn.

Mỗi ngày cơ thể cần 2-3 lít nước sạch. Nước có chứa muối khoáng và một số nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể, giúp đào thải các chất cặn bã, độc hại ra ngoài cơ thể. Tuy nhiên, khi nguồn nước bị ô nhiễm, nước bẩn sẽ trở thành mối nguy hại lớn tới sức khỏe con người vì nguồn nước lúc này chứa các chất độc hại như thuốc trừ sâu, dioxin, diệt côn trùng, kim loại nặng (asen, amoni, chì, thủy ngân)… Việc cơ thể thường xuyên hấp thụ các chất độc hại từ nước bẩn, không hợp vệ sinh là nguyên nhân chính gây ra các bệnh nguy hiểm.

1. Bệnh viêm ruột

Viêm ruột là bệnh gì?

Được cho là căn bệnh mạn tính do viêm đường ruột. Căn bệnh này có nhiều nguyên nhân, một phần do di truyền nhưng chủ yếu là do thói quen ăn uống không lành mạnh, sử dụng các thực phẩm hay nguồn nước bẩn bị ô nhiễm.

Viêm ruột thường kéo dài từ 24 – 72h với những dấu hiệu và triệu chứng phổ biến là:

• Sốt
• Buồn nôn
• Nôn
• Đau bụng bất thường
• Chán ăn
• Đi tiêu ra máu
• Đi tiêu phân nhiều nhầy
• Tiêu chảy nặng và cấp tính.

Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng trầm trọng nhất nếu gặp ở trẻ nhỏ và người già do khi bị bệnh thể trạng mất nước cũng như rối loạn cân bằng điện giải xảy ra nhanh chóng hơn. Thậm chí có khả năng đe dọa đến tính mạng của người bệnh nếu không được xử lý kịp thời.

Điều trị bệnh viêm ruột

Hiện chưa có thuốc đặc trị cho bệnh viêm ruột. Các phương pháp điều trị chủ yếu nhằm điều trị các triệu chứng và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Nếu các triệu chứng tiêu chảy xảy ra, cơ thể bị ảnh hưởng, tình trạng mất nước nghiêm trọng, các bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân bổ sung nước bằng nước uống điện giải (các hợp chất nước có chứa các hợp chất điện giải thiết yếu như natri, muối và kali). Đối với bệnh nhân bị tiêu chảy, trường hợp cấp tính cần truyền dịch qua đường tĩnh mạch, hãy uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ và nhập viện.

Tùy theo giai đoạn và tình trạng bệnh của từng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng thuốc phù hợp. Viêm loét đại tràng nhẹ có thể được điều trị ngoại trú. Cần phải nhập viện trong những trường hợp nặng. Điều trị bệnh viêm loét đại tràng khá phức tạp và dễ tái phát nên người bệnh phải hợp tác theo chỉ định của bác sĩ.

Bệnh viêm đường ruột là căn bệnh dai dẳng, có diễn biến phức tạp và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Vì vậy, mọi người nên chủ động phòng tránh bệnh viêm ruột bằng cách:

• Rửa tay bằng xà phòng trước, trong và sau khi nấu nướng; sau khi sử dụng nhà vệ sinh.
• Uống nước đun sôi để nguội; Không uống trực tiếp nước không đảm bảo vệ sinh, nước bẩn như nước suối, nước giếng.
• Ăn những thức ăn được bảo quản cẩn thận trong tủ lạnh, nấu chín thức ăn trước khi ăn.
• Hạn chế uống thuốc lá, rượu, bia vì có thể gây hại.

Ngoài ra khi đã mắc bệnh, người bệnh nên tầm soát đường tiêu hóa định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ mắc các bệnh lý tiêu hóa nghiêm trọng khác.

2. Bệnh thương hàn

Thương hàn là bệnh nhiễm khuẩn do trực khuẩn Salmonella gây nên. Với khả năng lây lan mạnh và có thể bùng phát thành dịch lớn. Vi khuẩn Salmonella gây bệnh thương hàn lây lan từ người sang người qua các con đường ăn uống hoặc tiếp xúc gần gũi với người bị nhiễm khuẩn. Bệnh thường khởi phát đột ngột và có nhiều biến chứng nặng như xuất huyết tiêu hóa, thủng ruột, viêm cơ tim, viêm não… có thể dẫn đến tử vong, nhưng cũng có trường hợp nhẹ, ít hoặc không có triệu chứng của bệnh.

Bệnh thương hàn phổ biến ở hầu hết các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Á, châu Phi, Trung Đông, châu Đại Dương và Trung và Nam Mỹ, và chủ yếu lưu hành ở những vùng có điều kiện sống kém. Hệ thống ống nước, nước bẩn, chất thải không được xử lý, và đôi khi bùng phát dịch bệnh. Ở Việt Nam, bệnh phổ biến và nguy hiểm hơn sau mùa mưa.

Thông thường, bệnh tiền triển như sau:

Thời gian ủ bệnh: dao động từ 3-21 ngày (trung bình từ 7-14 ngày) và nhìn chung có triệu chứng gì cụ thể.

Thời kỳ khởi phát: Thường diễn biến chậm với các triệu chứng:

• Sốt tăng dần từng ngày, thường tăng về buổi chiều trong 5-7 ngày đầu của bệnh.
• Nhức đầu kèm theo mệt mỏi, chán ăn, đau cơ các chi, mất ngủ.
• Đau bụng, buồn nôn, nôn, táo bón
• Chảy máu cam, thường chỉ gặp ở trẻ em.
• Ho khan, đau bụng, tức ngực ít gặp hơn.

Thời kỳ toàn phát: từ tuần thứ 2 và kéo dài 2 – 3 tuần.

• Sốt là triệu chứng quan trọng nhất, sốt cao liên tục 39  40°C kèm theo nhức đầu và mệt mỏi. Rét run từng cơn và đổ mồ hôi chỉ gặp 1/3 trường hợp.
• Mạch nhiệt phân ly: ngày nay rất hiếm gặp.
• Dấu hiệu nhiễm trùng nhiễm độc toàn thân nặng: môi khô, má đỏ, lưỡi bẩn, hơi thở hôi; bệnh nhân không tỉnh táo rồi dần chuyển thành hôn mê.
• Đi ngoài phân lỏng (5-6 lần/ngày), mùi khẳn; trướng bụng, đầy hơi, đau nhẹ lan khắp bụng; gan to, lách to gặp 30 – 50% các trường hợp.
• Lưỡi có màu trắng bẩn, cạnh lưỡi và đầu lưỡi đỏ (dấu hiệu lưỡi quay).
• Loét vòm hầu họng.
• Hồng ban: gặp 30% số trường hợp, xuất hiện vào ngày thứ 7 đến ngày thứ 10 của bệnh, đường kính 2-4mm; vị trí thường gặp ở bụng, ngực, hông; và mất sau 2-3 ngày.
• Khám tim, phổi: thấy các dấu hiệu suy tim, viêm phổi

Điều trị bệnh thương hàn

Điều trị chủ yếu là tiêu diệt vi khuẩn thương hàn bằng các loại kháng sinh như ampicillin, chloramphenicol, amoxicillin, ciprofloxacin, trimethoprim-sulfamethoxazole. Thời gian điều trị kháng sinh trung bình ở bệnh nhân thương hàn là 14 ngày. Nếu không điều trị, bệnh nhân tử vong từ 10 đến 30%. Chúng thường có tiên lượng xấu đối với người già và những người mắc bệnh lâu năm. Tuy nhiên, ở trẻ em, bệnh thường nhẹ hơn.

Vắc xin thương hàn chủ yếu được sử dụng cho những người tiếp xúc với người bệnh trong cùng một gia đình, những hộ gia đình sống trong cùng khu vực phát sinh bệnh, những người đến vùng lưu hành và khi có dịch. Hiện có 2 loại vắc xin uống và vắc xin tiêm. Một lần cho hiệu quả như nhau, nhưng dạng uống ít tác dụng phụ hơn, sử dụng tiện lợi hơn.

Vắc xin dạng tiêm có thời gian bảo vệ ít nhất 3 năm và được sử dụng để phòng bệnh cho người lớn và trẻ em trên 5 tuổi.

Vắc xin uống cũng có thời gian bảo vệ ít nhất 3 năm và được sử dụng để phòng bệnh thương hàn và phó thương hàn. Thuốc chủng ngừa này không được sử dụng cho những bệnh nhân: suy giảm miễn dịch; Bạn đang được điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch và thuốc kháng sinh; bị sốt cấp tính, nhiễm trùng đường ruột cấp tính; Trẻ em dưới 3 tháng; có thai.

3. Bệnh tả

Bệnh tả là một bệnh nhiễm trùng cấp tính ở ruột non do vi khuẩn Vibrio cholerae tiết ra độc tố gây tiêu chảy nặng dẫn đến mất nước, thiểu niệu, trụy mạch. Sự lây nhiễm thường xảy ra qua nước bẩn, đồ ăn hải sản. Tiếp xúc trong gia đình của bệnh nhân bị bệnh tả có nguy cơ cao bị nhiễm trùng. Khả năng lây truyền từ người sang người ít hơn bởi vì nó cần một số lượng lớn vi khuẩn để truyền nhiễm trùng.

Bệnh tả là một loài đặc hữu ở những nơi có điều kiện sinh hoạt khó khăn và người dân thường xuyên phải sử dụng nước bẩn ở Châu Á, Trung Đông, Châu Phi, Nam và Trung Mỹ, và trên Bờ Vịnh của Hoa Kỳ. Nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm và có thể gây tổn thương ở mọi lứa tuổi.

Thời gian ủ bệnh từ 1 đến 3 ngày. Bệnh tả có thể là bệnh tiêu chảy bán cấp, nhẹ, không biến chứng hoặc một bệnh nặng có thể gây tử vong. Triệu chứng phổ biến:

• Đau dạ dày, tiêu chảy nặng và nôn mửa. Thường không có nôn mửa dữ dội.
• Tình trạng mất nước qua phân có thể hơn 1 lít/ giờ, nhưng thường ít hơn nhiều.
• Phân thường chứa chất lỏng màu trắng (phân có nước).
• Mất nước và điện giải quá mức dẫn đến khát nước, thiểu niệu, chuột rút cơ, suy nhược và mất tính đàn hồi của da, mắt trũng sâu và da bị véo dương.
• Thiếu dịch, cô đặc máu, thiểu niệu, vô niệu và toan chuyển hóa nặng với giảm K + (nhưng nồng độ Na + huyết thanh vẫn bình thường).
• Nếu không được điều trị, bệnh tả có thể dẫn đến co mạch và hôn mê. Lưu lượng máu giảm kéo dài có thể dẫn đến hoại tử ống thận.

Các biện pháp điều trị bệnh Bệnh tả

Bệnh lỵ amip cấp tính là một bệnh truyền nhiễm đường tiêu hóa do vi khuẩn lỵ amip (Entamoeba histolytica) gây ra. Đây là một bệnh nhiễm trùng đường ruột do ký sinh trùng gây ra bởi sinh vật đơn bào như Entamoeba histolytica (E. histolytica). Bệnh thường kéo dài và có thể dễ trở thành mãn tính. Khoảng 10% dân số thế giới bị nhiễm amip, đặc biệt ở Mexico, Ấn Độ, Trung và Nam Mỹ, Châu Phi và các vùng nhiệt đới của Châu Á, nơi mà phần đa người dân thường xuyên sử dụng nguồn nước bẩn, không hợp vệ sinh để sinh hoạt. Ở các nước phát triển, bệnh lỵ amip phổ biến ở những người nhập cư và khách du lịch đến thăm các quốc gia nơi lưu hành bệnh lỵ amip.

Bệnh lỵ amip thường làm tổn thương đại tràng. Mặc dù hầu hết những người bị bệnh lỵ amip không có các triệu chứng nghiêm trọng, nhưng một số người có biểu hiện lâm sàng đặc biệt được gọi là hội chứng lỵ gồm 3 triệu chứng chính là: đau quặn bụng (đau quặn từng cơn, thường ở hạ sườn phải), mót rặn và đi ngoài “giả” và đi ngoài nhiều lần. Đi ngoài ra máu, phân có máu… Ruột già là nơi sinh sống ưa thích của ký sinh trùng theo nguồn nước bẩn đi vào, vì vậy phân của người bệnh là nguồn lây nhiễm quan trọng nhất, đặc biệt trong điều kiện vệ sinh kém có thể làm nước bẩn, ô nhiễm nguồn nước.

Triệu chứng bệnh Lỵ amip

Khởi phát: thường tiến triển nặng, có khi cấp tính. Biểu hiện lâm sàng chủ yếu là mệt mỏi, chán ăn, đau bụng, thường không sốt hoặc nếu có thì chỉ sốt nhẹ, bệnh nhân cảm thấy sức khỏe bình thường.

Giai đoạn toàn phát:

• Đau bụng: Người bệnh đau âm ỉ dọc khung đại tràng, đôi khi đau quặn, thường ở hố chậu phải (vùng hồi tràng – đoạn cuối của ruột non), kèm theo cảm giác buồn đại tiện, giảm đau sau khi đại tiện nhưng nhanh tái phát.
• Khi đi vệ sinh, bệnh nhân không cảm thấy mình bị thiếu phân, do đó, bệnh nhân luôn cảm thấy buồn đi cầu, buộc bệnh nhân phải rặn liên tục. Hầu như mỗi lần rặn, bệnh nhân đi ngoài ra chất nhầy và máu trong phân. Tuy nhiên, có những lúc bệnh nhân rặn, bệnh nhân không đi ngoài ra phân (đại tiện giả). Đây là một triệu chứng đặc trưng của bệnh.
• Phân: Trong vài ngày đầu, phân thường mềm, nhầy, ít nhầy và ít máu. Sau đó, phân chủ yếu là chất nhầy và máu. Phân lỵ amip phân nhầy trong như nhựa chuối, đứng riêng, không lẫn máu, dính thành chậu.

Bệnh rất dễ tiến triển thành mãn tính nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách. Nhưng nếu điều trị đúng cách, bệnh sẽ tự khỏi sau 7-10 ngày.

Biến chứng của bệnh lỵ amip cấp: Viêm phúc mạc do thủng ruột – một biến chứng nguy hiểm vì khó chẩn đoán, diễn biến của bệnh thường tiến triển nặng và không điển hình. Viêm phúc mạc do lỵ amip thường do thủng đoạn hồi tràng (là đoạn cuối của ruột non) nên dễ nhầm với thủng ruột thừa. Ở bệnh nhân lỵ amip thường gây viêm phúc mạc khu trú hoặc phúc mạc mãn tính tiến triển và dày thành. Chảy máu đường ruột: thường xuyên, nhưng thường nhẹ. Áp xe gan: do amip di chuyển đến gan và gây ra, biểu hiện có thể là sốt, buồn nôn, nôn và đau phần trên bên phải bụng, sụt cân nhanh và gan to.

Điều trị bệnh Lỵ amip:

Nguyên tắc trong việc điều trị lỵ amip gồm có: điều diệt amip, điều trị triệu chứng và điều trị biến chứng nếu có.

• E.histolytica có thể dễ dàng bị tiêu diệt bằng các thuốc sẵn có trên thị trường như: kháng sinh nhóm nitroimidazoles; Emetin; …
• Điều trị giảm đau và nhiễm khuẩn phối hợp;
• Can thiệp phẫu thuật để giải quyết các biến chứng như: viêm ruột thừa, khâu lỗ thủng đại tràng, áp xe gan…

Nâng cao chất lượng vệ sinh môi trường là chìa khóa để phòng chống bệnh lỵ amip. Ngoài ra, cần đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm bằng cách:

• Ăn chín, uống sôi;
• Rửa tay sạch bằng xà phòng và nước trước khi chế biến món ăn;
• Rửa trái cây và rau quả cẩn thận trước khi ăn;
• Tránh ăn trái cây hoặc rau sống trừ khi chúng đã được rửa sạch và gọt vỏ;
• Tránh sử dụng sữa chưa tiệt trùng, pho mát, hoặc các sản phẩm từ sữa khác; Tránh thức ăn không lành mạnh trên đường phố;

Đặc biệt phải xử lý tốt nguồn nước uống và nguồn nước thải.:

• Sử dụng nước đóng chai, nước giải khát không chứa cồn. Do nước uống khử bằng clore ở nồng độ uống được thì không đủ diệt amip. Vì vậy, tránh dùng đá cục ở các cơ sở chế biến đá mà có nguồn nước bẩn hoặc uống nước ở đài phun nước. Nên sử dụng nước lọc đã được nấu chín.
• Thường xuyên dọn vệ sinh nơi ở, không để nguồn nước bẩn tích tụ.
• Bệnh nhân mắc bệnh lỵ amip phải được điều trị bằng thuốc điều trị đặc hiệu (tốt nhất điều trị nội trú tại bệnh viện), chỉ cho bệnh nhân ra viện khi soi phân 2 lần không phát hiện kén amip lỵ. Quần áo dính phân phải được giặt và khử trùng. Mọi người dân tuyệt đối không được đại tiện ra ngoài môi trường. Không được sử dụng phân tươi cho chăn nuôi và trong nông nghiệp.
• Điều trị người mang kén amip lỵ : ở các nơi có bếp ăn tập thể như trường học, nhà trẻ, đơn vị bộ đội…, hoặc các nhà hàng ăn uống các nhân viên nhà chế biến và phục vụ ăn, uống phải được xét nghiệm phân định kỳ 6 tháng 1 lần để phát hiện kén amip lỵ. Điều trị diệt kén và tạm thuyên chuyển vị trí công tác trong thời gian điều trị cho cá nhân mang kén.

5. Bệnh lỵ trực khuẩn

Bệnh lỵ trực khuẩn, hay còn gọi là lỵ trực trùng hoặc xích lỵ, là bệnh kiết lỵ do trực khuẩn lỵ Shigella gây ra nhiễm trùng ruột và trực tràng. Các dấu hiệu chính của nhiễm Shigella là tiêu chảy và phân thường có lẫn máu.

Căn cứ vào các biểu hiện của bệnh lỵ trực khuẩn có thể xác định được các nguyên nhân sau đây như: Do tiếp xúc với trực khuẩn Shigella qua đường miệng như: tiếp xúc trực tiếp giữa người với người ăn phải thức ăn bị nhiễm khuẩn; người làm thực phẩm có thể truyền vi khuẩn này cho người ăn hoặc từ thực phẩm nằm gần khu vực có nước thải bị ô nhiễm; sử dụng nguồn nước bẩn (Uống nước hoặc đi bơi trong nước bị nhiễm trực khuẩn Shigella cũng là nguyên nhân gây ra bệnh lỵ trực khuẩn). Ngoài ra, bệnh lỵ trực khuẩn còn có thể bị lây truyền qua tình dục đồng giới.

Triệu chứng bệnh Lỵ trực khuẩn:

Bệnh lỵ trực khuẩn thường có thời gian ủ bệnh khoảng 3 ngày (nhiều trường hợp có thể đến 7 ngày).

Các triệu chứng của bệnh lỵ trực khuẩn bao gồm: sốt (ở trẻ em có thể rất cao); co thắt ở bụng từng đợt; tiêu chảy, buồn nôn hoặc nôn mửa; đau cơ hoặc mỏi cơ, có máu hoặc chất nhầy trong phân. Đối với trẻ em nếu đi ngoài ra máu, tiêu chảy kèm theo mất nước, sụt cân, sốt cao từ 38 độ C trở lên thì cần đưa trẻ đến cơ sở khám và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng khó lường của bệnh lỵ.

Những đối tượng sau đây có nguy cơ cao mắc bệnh lỵ trực khuẩn: Trẻ em 2-4 tuổi, người sống hoặc đi lại ở những nơi không đảm bảo vệ sinh, thường xuyên sử dụng nguồn nước bẩn, ăn thực phẩm không rõ nguồn gốc, quan hệ tình dục đồng giới qua đường hậu môn.

Điều trị bệnh Lỵ trực khuẩn: